Cep Telefonunuza Boyun Eğmeyin

Son yıllarda elbette ki teknolojik gelişmelerin de etkisiyle, neredeyse tüm çalışma hayatı dijital platformlara bağımlı hale geldi. Cep telefonu, tablet, bilgisayar gibi cihazların kullanımı oldukça yaygın olmakla birlikte, pandeminin de etkisiyle gerek uzaktan eğitim, gerek evden çalışma zorunlulukları da, tüm insanları dijital cihazlardan daha çok faydalanmaya neredeyse mecbur bıraktı. Hal böyle olunca da ister istemez, hayatımıza cep telefonu ve bilgisayar kullanım sürelerinin de artmasıyla birlikte, ağrılara sebep olan oturma ve duruş bozuklukları da eklenmiş oldu.

Öğrenciler ve çalışma hayatında masa başı işlerde çalışan oldukça büyük bir çoğunluk için bilgisayar kullanmak kaçınılmaz bir durumdur. Aynı zamanda bazı sektörlerdeki iş yoğunluğu sebebiyle mola aralarını düzenlemek de zor olduğundan boynun bu uygunsuz duruş şekline maruz kalması da kaçınılmaz bir hal almakta.

Sadece çalışma hayatı değil, kişisel zamanlarda da dijital cihaz kullanmaya yönelim arttığından neredeyse  günümüzün büyük çoğunluğunda bu cihazları kullanıyoruz diyebiliriz. 

Yapılan araştırmalara göre ortalama internet başında geçirilen süre, haftada 24 saat. Evet, yanlış okumadınız, haftada tam 24 saat ekran, cep telefonu ya da bilgisayar başında, internete bağlı olarak geçirmekteyiz. Ortalama günlük 2,5 saat, sadece sosyal medya uygulamaları ile geçmekte. Her yıl birbirinden farklı bir çok konuda binlerce yeni uygulama piyasaya sürülüyor. Bu uygulamaların bazıları hayatı kolaylaştırmaya, iş yaşamını dengelemeye, sağlıklı beslenmeye yönelik olabiliyor olsa da , bir çoğu da yalnızca zaman geçirmeye odaklı eğlence uygulamalarından oluşuyor. 2021 yılı verilerine göre Türkiye’de cep telefonu kullanıcılarının, akıllı telefon tercih etme ve kullanma oranı %75-77 civarında ve bu da oldukça yüksek bir oran olarak karşımıza çıkıyor.

Belli bir yaş aralığında olan kullanıcılar halen daha büyük ölçekli olduğundan bilgisayar ekranlarından tüm işlemlerini yapmayı tercih etseler de, artık günümüzün akıllı telefonları oldukça yüksek ekran çözünürlükleri ve kullanışlı bir yapıya sahip olduklarından cep telefonu ekranını daha sık kullanan da ciddi bir kitle var. 

Cep Telefonu Kullanımının Boyun Sağlığına Etkisi

Aynı zamanda kişisel bir hobi olan kitap okuma da yerini yavaş yavaş geleneksel kitaplar yerine kitap okuma uygulamalarına bırakmakta. 

Elbette bütün bu teknolojik gelişmeler, araştırma yapılan her konuya kolay erişiliyor olması,  son derece mutluluk verici bir durum; ancak sağlığımız her şeyden önemli.

Bu yazımızda sizlere uzun süreli bilgisayar ya da mobil cihaz kullanımın boyun ağrısına nasıl sebep olabileceğini ve bunlardan kaçınmak ya da en aza indirmek için nelere dikkat etmeliyiz bunları anlatmaya çalışacağız.

Öncelikle burada ana konu ve boyun sağlığını olumsuz yönde etkilemeye sebep olan davranış, baş öne eğik pozisyonda uzun süreler durmak ve omurga sisteminin erken yıpranmasına sebep olmak. Aklımızda tutmamız gereken ise, vücudun yedek parçasının olmadığıdır.

Cep Boyun Hastalığı Nedir?

Omurganın boyun bölgesi hastalıklarının toplumdaki sıklığı, özellikle cep telefonu ve bilgisayar kullanımı ile çok hızlı bir biçimde artmaktadır. Neredeyse her 10 kişiden biri boyun ağrılarından şikayet etmektedir. Normal pozisyonu ileriye doğru bakmak olan boyun, telefon, bilgisayar, tablet, e-okuyucu gibi araçları kullanırken olağan konumundan çoğu zaman uzun süreliğine çıkarak, baş olmaması gereken şekilde omuzlardan ileriye gitmektedir. Özellikle de bu araçların hepsini birden, yoğun şekilde kullanan insanlarda giderek boyun ağrıları oluşmaya başlamaktadır. Çalışma saatleri dışında kalan vakitlerin de uyku hariç kalan kısmının neredeyse tamamını yine akıllı cihazlar ile geçirmek de kullanım sürelerinin oldukça uzun olmasına ve boynun bu hatalı pozisyonda uzun süre kalmasına yol açmaktadır. Yabancı literatürde “Text neck syndrome” olarak geçen ve Türkçe cep boyun hastalığı veya cep telefonu boynu adı verilen yeni bir hastalık ortaya çıkmıştır.

Cep Boyun Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Telefon ve bilgisayar kullanımı, omurganın duruş ve biyomekaniğini olumsuz etkileyerek boyundaki fizyolojik eğriliğin deformasyonuna yol açmaktadır. Cep boyun hastalığının şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hafif vakalarda boyun kaslarında ağrıya, ilerlemiş vakalarda ise baş ağrısı, kollarda karıncalanma ve uyuşma, boyun omuru disk hasarlarına yol açabilmektedir.

Daha ileri durumlarda bu yeni teknoloji ürünü aletler, omurlar arasındaki disk ekleminin yıpranmasına ve boyun fıtığı oluşmasına neden olabilmektedir. En sık görülen şikayetler; boyun ağrısı, baş ağrısı, boyun kaslarında spazm, tetik nokta, gergin bant gibi kulunç benzeri sertlikler, kollarda uyuşukluk, karıncalanma, kamburluk, başın vücuda ağır gelen hissi, gece uyku kalitesi düşüklüğü olarak ortaya çıkabilmektedir. İlk başta bu belirtilerin duruştan kaynaklandığını kişi anlayamadığından, günlük aktivitelerinde boynun bu duruş bozukluğunda kalması uzun süreçlerde devam eder ve zamanla ağrı da şiddetlendikçe, kişi buna çözüm aramaya başlar; ancak yaşam alışkanlıklarının değiştirilmemesi sebebiyle kendi kendine iyileşme gibi bir yöntem bulması zorlaşır.

Cep Boyun Hastalığını Önlemek İçin Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Telefonunuzu Aşağıda Tutmayın

Çoğumuz cep telefonu ya da tablet ile çalışır ya da vakit geçirirken telefonu aşağıda tutarız. Ancak bu durumda boynumuzu sürekli olarak öne eğik tutmamız gerekir ve bu bir zaman sonra enseden boyuna doğru yayılan bir ağrı yaratır. Boynu öne eğerek değil, gözlerin hizasında telefona bakılmalıdır. Telefonu daha yukarıda tutarak göz okuma hizasına getirebilir ve böylelikle boynumuzu eğik tutmanın önüne geçebiliriz. Boynu zorlamadan okumayı kolaylaştırmak için telefonun metin boyutu artırılabilir. Görmede zorlanma problemleri de gözlerinizi kısarken kasılma yaratacağı ve yine daha iyi görebilmek için öne doğru eğilmeyi gerektirdiğinden boyun ağrısına sebep olabilir.

Kollarınızla Destekleyin

Telefon masanın üzerinde veya kolun ön kısmı ile desteklenerek iki elle kullanılmalıdır. Bu konuda telefon ve tablet kılıflarından yararlanılabilir. Aynı şekilde bilgisayar kullanırken de öncelikle dik bir oturma pozisyonu almalı ve koltuk yüksekliğini de bilgisayarınız göz hizasına gelecek şekilde ayarlamalısınız. Böylelikle boynun öne doğru eğilmesini engellemiş olursunuz.

Mola Verin

Akıllı telefon üzerinde uzun süre yazı yazmaktan, uzun belgeleri okumaktan veya uzun süre oyun oynamaktan kaçınılmalı, sık sık molalar verilmelidir. İdeal duruşu sürdürmek ve hareket etmek için hatırlatıcı kurulabilir. Çalışma ve okuma sürelerinizde ise zaman zaman duruş ve boyun pozisyonunuzu kontrol ederek düzeltmelisiniz.

Dik Durun

İdeal duruş korunmalıdır. Baş ve boyun aynı eksen üzerinde, omuzlara olan uzaklığı eşit olmalıdır. Omuzlar dik ve doğal pozisyonunda konumlanmalıdır. Bu vücut pozisyonunu korumak için de yukarıda da bahsettiğimiz şekilde bilgisayar ya da mobil cihazınızın konumunu göz hizasına göre ayarlamalısınız.

En Sık Görülen Şikayetler

Cep boyun hastalığı, boyun ağrısına sebep olmasının ilerleyen süreçlerinde eğer önlem alınmazsa boyun fıtığına neden olabilir. Uzun süre cep telefonu kullanımına bağlı olarak en sık görülen şikayetler hakkında kısaca bilgi verelim:

Boyun Ağrısı

Yazımızın genel kapsamında da bahsettiğimiz üzere boynun omuz hizasından aşağıya ve öne doğru eğik bir konumda uzun süre bulunması ilk başlarda daha hafif olmak üzere giderek şiddetlenen bir boyun ağrısına neden olabilir.

Sırt Ağrısı

Boyun konumunun yanlış tutulması kaynaklı olarak boynun alt kısmına doğru ilerleyerek sırt ağrısına da neden olabilir. Dik bir konumda oturmaya dikkat ediyor olsanız bile, boyun kısmının sırt ekseninde olmaması kaynaklı sırt ağrısına da sebep olması mümkün.

Baş Ağrısı

Uzun süreli boyun ağrıları beraberinde enseden başlayan ve baş bölgesine yayılan ağrıları da getirecektir.

Boyun Kaslarında Spazm, Tetik Nokta, Gergin Bant Gibi Kulunç Benzeri Sertlikler

Uzun süreli yanlış pozisyonda bulunma kaynaklı olarak boyun bölgesinde sertlikler oluşması ve temasla ağrı yapması mümkündür.

Kollarda Uyuşukluk, Karıncalanma

Vücudumuz tüm hatları ile birbirleriyle bağlantı içerisinde olan parçalardan oluşmaktadır. Bu parçaların ağrıyı birbirlerine iletebilir olması son derece normaldir. Boyun aşağı dönük pozisyonda uzun süreli olarak durduğunuzda bu ağrı kollarınıza doğru inecektir.

Kamburluk

Omurganın doğru pozisyonda bulunmaması ve uzun süreli duruş bozukluğu kaynaklı kambur duruş meydana gelebilir. Bu durum sadece boyun ağrısı değil, bel ağrısı problemlerine de yol açabilir.

Başın Vücuda Ağır Gelen Hissi

Hem boyun ağrısı, hem baş ağrısı, hem de omuzlardaki baskı hissi kaynaklı olarak baş bölgesi ağırlık yaratıyormuş gibi huzursuz bir his oluşmasına neden olabilir.

Gece Uyku Kalitesi Düşüklüğü

Ağrı kaynaklı olarak yatış pozisyonu da bu durumdan etkilenecektir. Buna bağlı olarak gece sık sık uyanma, doğru uyku pozisyonu arama durumuyla karşılaşılabilir ki bu da verimli bir uyku süresi geçirilmesine engel olur.

Blog